ویروس کرونا به دلیل بی‌توجهی عده‌ای به مفهوم مدیریت ریسک وارد کشور شده است. به راحتی می‌شد با جلوگیری از پروازهای مستقیم چین به تهران ( حتی پرواز مستقیم شهر ووهان به تهران توسط هواپیمایی ماهان) و خرید فوری تجهیزات تشخیص و نصب در مبادی ورودی کشور و حتی قرنطینه افرادی که از چین به ایران می‌آمدن، از وقوع این ریسک اجتناب کرد. اما حال به هر دلیلی این ویروس وارد کشور شده، عده‌ای از هم‌وطنان ما به آن مبتلا شده‌اند و عده‌ای نیز متاسفانه فوت کرده‌اند و حتی این ویروس از ایران به کشورهایی مانند کانادا، عراق، لبنان، امارات و عمان هم صادر شده است!
آن‌چه گفته شد شرح ما وقع بود اما حال چه کنیم که اوضاع از این بدتر نشود؟ نگارنده به عنوان یک فرد عادی جامعه دسترسی خاصی به مسئولین کشور ندارم اما تصمیم گرفتم برای خودم و مخاطبان این وبلاگ مواردی جهت مدیریت ریسک کرونا یادداشت کنم شاید مفید باشد. (حداقل برای خودم)
متأسفانه اخیرن زیاد می‌شنویم که می‌گویند نرخ تلفات ویروس کرونا تنها ۲ درصد است بنابراین نتیجه می‌گیرند که این ویرس چندان خطرناک نیست. به عنوان فردی‌که اندک دانشی از مدیریت ریسک دارم و در این زمینه مشغول به کار هستم، عمیقن متأسف می‌شوم که عدد ۲ درصد را به عنوان شاخص ارزیابی ریسک ویروس کرونا از زبان مسئولین کشور می‌شنوم.
عدد دو درصد اعلام شده مربوط به اثر این ریسک است و نه احتمال آن. به عبارتی در صورت ابتلای ۱۰۰ نفر به ویروس کرونا طبق آمار ۲ نفر از آن‌ها فوت خواهند کرد. در حالیکه برای ارزیابی یک ریسک تنها درصد احتمال وقوع مرگ پس از ابتلا را نباید سنجید. بلکه برای ارزیابی آن باید احتمال ابتلا به ویروس را ضرب در اثر آن نمود و سپس به ارزیابی ریسک پرداخت. در مورد این ریسک عدد ۲ درصد اعلام شده تنها مربوط به اثر ابتلا به این ریسک است و ربطی به احتمال وقوع آن ندارد. بنابراین بسته به این که شما در چه کشوری، چه شهری، با چه سیستم درمانی و چه میزان میزان شیوعی زندگی می‌کنید، عدد احتمال این ریسک متفاوت خواهد بود. احتمال ابتلا به ویروس کرونا در شهر ووهان چین با شهر قم و تهران یا تورنتو تفاوت دارد و هیچ ربطی هم به آن عدد ۲ درصد اعلام شده ندارد.
ما در مدیریت ریسک با دو شاخصه مهم روبه رو هستیم: احتمال و اثر. هدف اصلی استراتژی‌های مدیریت ریسک این است که احتمال و اثر ریسک‌های مهم را کاهش دهند. در مورد اثرات ریسک ویروس کرونا تا این لحظه علم پزشکی نتوانسته است اقدام خاصی بکند. هزاران متخصص همین حالا در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بزرگ دنیا مشغول کار و تحقیق و آزمایش هستند تا راهی برای کاهش اثرات این ویرس بیابند. اما تا این لحظه مسجل است که در صورت ابتلای افراد سالخورده یا دارای بیماری‌های ریوی و قبلی و … احتمال مرگ فرد مبتلا وجود دارد. بنابراین در بررسی استراتژی‌های مدیریت ریسک تمام تمرکز باید بر کاهش احتمال ابتلا به این ویروس باشد.
۱- استراتژی انتقال یا Transfer
در مدیریت ریسک یکی از متداول‌ترین روش‌های مدیریت ریسک انتقال اثرات ریسک است. متداول‌ترین روش این استراتژی استفاده از خدمات بیمه است. متأسفانه در مورد این ریسک خاص، استراتژی انتقال در مورد اثرات این ریسک چندان کار نخواهد کرد. به عبارتی در صورتی که فردی مبتلا به این ویروس شود شاید تنها بتوانند از خدمات بیمه‌ای که از قبل خریداری کرده برای کاهش هزینه‌های درمان خود استفاده کند و اثر هزینه‌ای ریسک را به شرکت بیمه منتقل نماید.
۲- استراتژی اجتناب یا Avoid
این تقریبن مهم‌ترین و اصلی‌ترین استراتژی است که می‌بایستی برای مبارزه با این ویروس اتخاذ نمود. یعنی همه ما باید با احساس مسئولیت‌پذیری بالا و تلاش زیاد تمام سعی خود را بکنیم که به هر طریقی از ابتلای خودمان به این ویروس اجتناب کنیم. بزرگ‌ترین خدمت ما به خودمان، خانواده‌مان، جامعه و اطرافیان است که تمام سعی خود را بکنیم که خودمان به این ویروس مبتلا نشویم. توصیه‌های بهداشتی از مراجع متعبر در این چند روز به کرات منتشر شده و بنده در جایگاهی نیستم که این توصیه‌ها را اعلام کنم. اما توصیه‌های غیر علمی، عجیب و غریب و بدون منبع علمی هم در این چند روز زیاد شنیده‌ایم. بنابراین بهتر است در این مورد تنها به مواردی که مطمئن هستیم از جانب متخصصین و پزشکان عنوان شده گوش بدهیم و تمامی توصیه آن‌ها را به کار بگیریم. عمده این توصیه‌ها بر این اصل استوارند که از انتقال ویروس از محیط اطراف به داخل بدن خود جلوگیری کنیم. برخی از این اقدامات موارد زیر است:
۱- شستشوی مرتب دست و صورت با آب گرم و مواد ضد عفونی کننده
۲- تا حد امکان عدم حضور در جاهای شلوع، سفر نرفتن، روبوسی نکردن و دست ندادن،
۳- استفاده از ماسک و دست نزدن به صورت تا قبل از ضدعفونی کردن دست‌ها
۴- تا حد امکان عدم حضور در جلسات داخل شرکت، عدم حضور در کنفرانس‌ها، همایش‌ها و کلاس‌های آموزشی، مراکز خرید، مترو، اتوبوس و حتی تاکسی‌های اینرتنتی
۵- لغو ماموریت‌ها و سفرهای کاری
۶- عدم استفاده از لوازم مشترک در شرکت‌ها مانند آبدارخانه، غذاخوری، یخچال و …
۷- پیگیری اخبار و توصیه‌ها فقط و فقط از مراجع معتبر علمی و عدم انتشار مطالب بدون پایه و اساس علمی در شبکه‌های اجتماعی
۳- استراتژی پذیرش و Accept
در این استراتژی فرض وقوع ریسک ابتدا به کرونا را قبول می‌کنیم و سعی می‌کنیم یک برنامه احتیاطی از حالا برای بعد از ابتلا داشته باشیم.(Contingency plan) باید بدانیم که در صورت مشاهده علائم ابتلا به این بیماری به خصوص مواردی مانند سرفه به همراه گلودرد، تب و لرز و سر درد، نزدیک‌ترین مرکز درمانی اعلام شده برای رسیدگی و تشخیص این بیماری به ما کجاست و بلافاصله به آن مرکز مراجعه کنیم. خانواده و همکاران و عزیزان برای ما مهم هستند بنابراین در صورت مشاهده علائم در خودمان به هیچج عنوان به آن‌ها نزدیک نشویم و تنها به مراکز درمانی مراجعه کنیم.
ریسک ویروس کرونا اثرات مهلکی بر اقتصاد کشور هم خواهد داشت. همین حالا در کشور چین به گفته کارشناسان اقتصادی ۱۸۶ میلیارد دلار از تولید داخلی اقتصاد کم شده، ۴۰۰ میلیارد دلار از ارزش بورس چین کم شده است، ۱٫۵ درصد از نرخ رشد اقتصاد ان کشور و ۹۲ درصد فروش خودذو کاهش یافته. بنابراین از الان باید بدانیم اقتصاد کشورمان هم دچار تلاطماتی خواهد شد و اقتصاد نحیف و بیماری که تا قبل از ویروس کرونا چندان شرایط مناسبی نداشت، ممکن است وضعش از این هم خراب‌تر شود.
به امید سلامتی همه مردم ایران و جهان و آروزی سلامتی و شادابی برای همه شما.
انشتار این مطلب حتی بدون ذکر منبع باعث خوشحالی نویسنده خواهد شد.
سایر مطالب مرتبط:
- استراتژی پاسخ به ریسک Escalate چیست؟
- بیست سوالی که باید قبل از پیاده‌سازی مدیریت ریسک در پروژه پرسیده شود
- خلاصه همه آن چیز که باید در مورد مدیریت ریسک پروژه بدانید
- ورودی‌های مورد نیاز جهت انجام فرایندهای مدیریت ریسک پروژه
- واژه‌نامه مدیریت ریسک پروژه
- مدیریت بحران یا مدیریت ریسک؟ مسأله این است.
- مدیریت ریسک در برخورد با ریسک زلزله – برای مردم عادی
- دانلود یک نمونه فرمت مدیریت ریسک بر اساس راهنمای PMBOK
[…] مدیریت ریسک کرونا (احمد شریفی) […]